انواع فرانشیز چیست؟
محاسبه فرانشیز به صورت عدد و ارقام:
در بسیاری موارد، فرانشیز رقمی معین و ثابت است که از خسارت کسر میشود: مبلغ مشخص شده در بیمه‌نامه با یک عدد ثابت و مشخص تعیین می گردد. مثلا، اگر در بیمه‌نامه، حداکثر فرانشیز صد میلیون ریال مشخص شده باشد، هنگام پرداخت خسارت، این مبلغ که سقف فرانشیز نامیده میشود، از مبلغ خسارت پرداختی کسرو بر عهده بیمه‌گزار خواهد بود.
محاسبه فرانشیز به صورت درصدی از بیمه
در بعضی موارد، فرانشیز درصدی از مبلغ بیمه است. هر قدر مبلغ بیمه بیشتر باشد فرانشیز به همان نسبت بالاتر خواهد بود.
فرانشیز به عنوان درصدی ثابت از خسارت
بیمه‌گزار، براساس درصدی معین که معمولاً کوچک است با بیمه گر در جبران خسارت سهیم میشود.اگر خسارت وارد شده، ۵۰ میلیون تومان و فرانشیز بیمه‌نامه ۲۰ درصد باشد، شرکت بیمه مدنظر، ۴۰ میلیون تومان را جبران کرده و مابقی بر عهده فرد بیمه‌گزار خواهد بود. به طور کلی، باید در نظر داشت که هر قدر خسارت وارد شده بیشتر باشد، سهم بیمه‌گزار از مبلغ خسارت وارده بیشتر خواهد شد.
فرانشیز ترکیبی
گاهی اوقات فرانشیز به صورت ترکیب از دو مورد بالا محاسبه میشود. به این صورت که هم از عدد و رقم ثابت و مشخص شده و هم از درصد خسارت به صورت ترکیبی استفاده میشود. محاسبه فرانشیز به این صورت است که اگر بیمه ۲۰ درصد خسارت را به عنوان فرانشیز در نظر گرفته باشد و سقف فرانشیز ۴۰۰ هزار تومان باشد، هر کدام که کمتر است، به عنوان مبلغ فرانشیز مشخص می‌گردد. در بیمه‌های باربری دیده شده است که برای تعیین میزان فرانشیز، از ترکیب سقف خسارت و درصد فرانشیز استفاده میشود. مثلا فرانشیز ۱۵% و سقف فرانشیز ۱۵۰ هزار تومان( هر کدام که کمتر بود) کسر میشود.
محاسبه فرانشیز با در نظر گرفتن سقف غرامت
روش آخری که می توان مبلغ فرانشیز را با آن مورد محاسبه قرار داد؛ بر حسب سقف غرامت می باشد. به این صورت که مبلغی را به عنوان سقف غرامت در نظر می گیرند که در این صورت که تحت هر گونه شرایطی هم که باشد؛ در صورتی که مبلغ خسارت وارد شده بیشتر از سقف غرامت باشد؛ هر گونه مبلغی فراتر از این سقف باشد؛ بر عهده فرد بیمه گذار می باشد و شرکت بیمه ای مورد نظر هیچ گونه تعهدی در پرداخت خسارت های بالاتر از این سقف ندارد.
به عنوان مثال: در صورتی که سقف غرامت ۱۰۰ میلیون تومان باشد و خسارت وارد شده ۱۲۰ میلیون باشد؛ در این صورت شرکت بیمه ای مورد نظر هیچ گونه مسئولیتی بابت جبران خسارت ۲۰ میلیون اضافه تر از سقف غرامت ندارد و پرداخت آن به عهده فرد بیمه گذار می باشد. بدین ترتیب این روش معمولا برای افرادی مورد استفاده قرار می گیرد که دارای ریسک بالایی می باشند.
دلایل اِعمال فرانشیز بیمه و توجیه اقتصادی آن
آمارها و تحقیقات نشان می‌دهد افراد نگران خسارت‌های جزئی نیستند بلکه نگران خسارت‌های میلیونی هستند که ممکن است برای خودشان و یا دیگران به وجود آید.
مثلا در تصادفات خودرو اگر خسارت‌های جزئی مانند سائیدگی مختصر گلگیر و یا شکستن یک چراغ کوچک رخ دهد برای مالک خودرو نگرانی ایجاد نمی‌نماید؛ اما خسارت‌های جانی و دیه قطعا موجب نگرانی هر فردی میشود و ممکن است برای جبران خسارات اینچنینی تمام دارایی فرد از دست برود؛ با در نظر گرفتن این شرایط پرداخت فرانشیز و بخشی از خسارت برای بیمه‌گذار امکان‌پذیر است.
دلیل دیگری هم برای اعمال فرانشیز وجود دارد از جمله:
وجود فرانشیز بیمه منجر به کاهش تعهدات بیمه‌گر شده و متعاقبا موجب تخفیف و ارزانتر شدن حق‌بیمه میشود.
در برخی مواقع وجود فرانشیز، باعث روی آوردن بیشتر بیمه‌گذاران به قوانین رانندگی شده و رعایت این اقدامات پیشگیرانه به نفع کل جامعه است.
در برخی بیمه‌ها مخصوصا بیمه‌های درمان تکمیلی، فرانشیز مانع از مراجعات بی‌دلیل و وسواس‌گونه و مکرر بیمه‌شده به مراکز درمانی میشود.
تعیین فرانشیز در شرکت‌های بیمه‌ای مختلف
هر یک از شرکت های بیمه‌ای مختلف قواعد و قوانین خاص خود را در مورد فرانشیز دارند. به این صورت که حق فرانشیز بیمه تکمیلی بسته به عوامل مختلفی دارد. با در نظر گرفتن هر یک از این عوامل می توان حق فرانشیز را مابین ۱۰ تا ۳۰ درصد تخمین زد. این مساله بستگی به نوع پوششی دارد که شما خریداری کرده اید.
فرانشیز بیمه تأمین اجتماعی نیز به منزله درصد یا مقداری از حق بیمه‌هایی است که شما می‌بایست پرداخت کنید تا با در دست داشتن دفترچه تأمین اجتماعی بتوانید نسبت به پرداخت آزاد هزینه های درمانی، مبلغی به مراتب کمتر را پرداخت نمایید. بنابراین حق فرانشیز در بیمه نامه های مختلف و نیز در شرکت های بیمه ای مختلف با توجه به نوع پوشش های مختلف بیمه ای متفاوت می باشد.
