اتباع بیگانه ای که طبق قوانین و مقررات مربوط در ایران به کار اشتغال دارند تابع مقررات این قانون خواهد بود مگر در موارد زیر:

در صورتی که بین دول متبوع آنان و دولت جمهوری اسلامی ایران موافقتنامه های دوجانبه یا چندجانبه تامین اجتماعی منعقد شده باشد که در این صورت طبق موافقتنامه عمل خواهد شد.
هر گاه تبعه بیگانه طبق گواهی مقامات صالح دولت متبوع خود در مدت اشتغال در ایران در کشور خود یا در کشور دیگر در موارد پیش بینی شده در ماده ۳ این قانون کلاً یا بعضاً بیمه شده باشند که در این صورت در همان موارد از شمول مقررات این قانون معاف می باشند.

تبصره. حوادث ناشی از کار اتباع کشورهای ملحق شده به مقاوله نامه شمارة (۱۹) سازمان بین المللی کار از شمول بند (ب) مستثنی rsquo می باشد و نرخ و مأخذ حق بیمه اتباع بیگانه طبق آیین نامه ای خواهد بود که توسط سازمان تامین اجتماعی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.

ماده ۶ : اجرای هر یک از موارد مندرج در ماده سه این قانون درباره روستائیان و افراد خانواده آن ها به تدریج در مناطق مختلف مملکت و به تناسب توسعه امکانات و مقدورات سازمان به پیشنهاد هیات مدیره و تصویب شورای عالی سازمان با توجه به ماده ۱۱۷ این قانون خواهد بود.

ماده ۷ : افراد شاغل در فعالیت هایی که تا تاریخ تصویب این قانون مشمول بیمه های اجتماعی نشده اند به ترتیب زیر به پیشنهاد هیات مدیره و تصویب وزیر رفاه اجتماعی مشمول مقررات این قانون قرار خواهند گرفت.
موارد مذکور در بندهای (ج ـ د ـ ه ـ و) ماده ۳ این قانون به تدریج و با توجه به امکانات سازمان اجراء خواهد شد و در این صورت میزان حق بیمه اتباع بیگانه با توجه به ماده ۲۸ این قانون تا خاتمه سال ۱۳۵۴، ۱۹% حقوق یا مزد و از اول سال ۱۳۵۵ معادل ۲۱% حقوق و یا مزد خواهد بود که در سال ۱۳۵۴ کارفرما ۱۳% و بیمه شده ۴% و دولت ۲% و از سال ۱۳۵۵ کارفرما ۱۴% و بیمه شده ۵% و دولت ۲% می پردازند.
موارد مذکور در بندهای الف و ب ماده ۳ این قانون به تدریج و در صورتی اجراء خواهد شد که سازمان وسایل و امکانات درمانی لازم را برای بیمه شدگان فراهم نموده باشد. الزام کارفرمایان یا افرادی که به موجب این ماده مشمول مقررات این قانون میشوند به تأدیه حق بیمه اتباع بیگانه از تاریخی است که بیمه اتباع بیگانه آنها از طریق انتشار آگهی در روزنامه و یا کتباً اعلام می شود.

ماده ۸ : بیمه افراد و شاغلین فعالیت هایی که تا تاریخ تصویب این قانون به نحوی از انحاء مشمول مقررات قانون بیمه های اجتماعی یا قانون بیمه های اجتماعی روستائیان قرار گرفته اند با توجه به مقررات این قانون ادامه خواهد یافت.
تبصره : شرایط مربوط به ادامه تمام و یا قسمتی از بیمه های مقرر در این قانون برای کسانی که به علتی غیر از علل مندرج در این قانون از ردیف بیمه شدگان خارج شوند به موجب آیین نامه مربوط تعیین خواهد گردید و به هر حال پرداخت کلیه حق بیمه در این قبیل موارد به عهده بیمه شده خواهد بود.

ماده ۹ : ملغی شده است.

ماده ۱۰: از تاریخ اجرای این قانون سازمان بیمه های اجتماعی و سازمان بیمه های اجتماعی روستائیان در سازمان تامین اجتماعی ادغام می شوند و کلیه وظایف و تعهدات و دیون و مطالبات و بودجه و دارایی و کارکنان آنها با حفظ حقوق و سوابق و مزایای استخدامی خود که تا تاریخ تصویب و اجرای آئین نامه موضوع ماده ۱۳ این قانون معتبر خواهد بود به سازمان منتقل می گردند.

ماده ۱۱: و تبصره آن ملغی شده است.

مواد ۱۲ الی ۱۷ به موجب لایحة قانونی اصلاح قانون تشکیل سازمان تأمین اجتماعی مصوب ۲۸/۴/۱۳۵۸ شورای انقلاب و اساسنامه سازمان تأمین اجتماعی مصوب ۱۰/۶/۱۳۵۸ هیأت وزیران منسوخ گردیده است

ماده ۱۸: آئین نامه داخلی شورای عالی سازمان پس از تصویب شورا به موقع اجرا گذارده خواهد شد.

مواد ۱۹: الی ۲۷ به موجب لایحة قانونی اصلاح قانون تشکیل سازمان تأمین اجتماعی مصوب ۲۸/۴/۱۳۵۸ شورای انقلاب و اساسنامه سازمان تأمین اجتماعی مصوب ۱۰/۶/۱۳۵۸ هیأت وزیران منسوخ گردیده است.

مدیرکل اتباع خارجی سازمان تامین اجتماعی جمهوری اسلامی ایران می گوید که اتباع افغانستان که دارای اقامت قانونی شامل کارت آمایش، گذرنامه های خانواری و گذرنامه های دارای اقامت موقت و دائم در این کشور اند و شامل اقشار مختلف کارگران، دارنده حرفه و مشاغل آزاد، زنان خانه دار، طلاب و ورزشکاران می توانند از خدمات بیمه تامین اجتماعی استفاده کنند.
دکتر احمدرضا خزاعی خاطرنشان کرد که حدود یک میلیون 200 هزار شهروند افغانستان که به صورت قانونی در جمهوری اسلامی ایران زندگی می کنند، می توانند بر اساس ماده 5 قانون تأمین اجتماعی این کشور، همانند شهروندان ایرانی از خدمات بیمه تامین اجتماعی استفاده کنند.

به گفته وی، مهاجرین افغانستان می توانند به دفاتر سازمان تامین اجتماعی در 17 ولایت مجاز جمهوری اسلامی ایران مراجعه کنند و تحت پوشش خدمات بیمه تامین اجتماعی قرار بگیرند.

بر اساس ماده 5 قانون تأمین اجتماعی ایران، کلیه اتباع خارجی که به صورت قانونی در ایران اشتغال به کار دارند، مشمول قانون تأمین اجتماعی می باشند و از خدماتی چون بازنشستگی، مستمری، بیماری، حادثه، غرامت دستمزد، حوادث ناشی از کار، مستمری بازماندگان و مستمری از کار افتادگی برخوردار گردند.

بر این مبنای قانونی، مدیرکل اتباع خارجی سازمان تأمین اجتماعی ایران می گوید که بر اساس تشخیص مدیرکل سازمان تامین اجتماعی، در حالی که بحث بیمه اتباع خارجی در گذشته مغفول مانده بود، در اواسط سال 1394 اداره کل اتباع سازمان تامین اجتماعی تشکیل شد تا ماده 5 قانون تأمین اجتماعی به صورت جدی تر دنبال شود.

به گفته وی، تا قبل از ایجاد این اداره کل، تعداد اتباع خارجی که تحت پوشش خدمات بیمه تامین اجتماعی قرار داشتند، 3500 نفر بود، اما با ایجاد اداره کل اتباع سازمان تأمین اجتماعی، در حال حاضر 36 هزار تبعه خارجی تحت پوشش خدمات بیمه تامین اجتماعی قرار گرفته اند.
سازمان تامین اجتماعی چهار نوع خدمات بیمه اجباری، اختیاری، حرف و مشاغل آزاد و توافقی را به صورت یکسان به تمام شهروندان ایرانی و خارجی ارائه می کند و تنها تفاوتی که میان شهروندان خارجی و ایرانی وجود دارد، برخورداری شهروندان ایرانی از بیمه بیکاری است.

بر اساس این چهار نوع خدمات بیمه تامین اجتماعی، دکتر خزاعی خاطرنشان کرد: ماده 5 قانون تأمین اجتماعی، عملا اتباع خارجی را که بر اساس قانون کار فعالیت می کنند و کارت یا پروانه کار دارند را تحت پوشش بیمه اجباری قرار می دهد.